Cześć! Ja jestem Szymon i witam cię na kanale szkoła wygrywania. Popraw jakość życia.
O psychologii samej w sobie krążą różne opinie. Dużo ludzi mówi o tym że jest to bardzo niefajny zawód bo każdy może być terapeutą bez żadnej szkoły. Jednak czy tego chcemy czy nie to ludzka psychika zachowuje się schematycznie i istnieje wiele zjawisk które warto znać. Nawet po to żeby się przed nimi bronić. W dzisiejszym wideo opowiem o 7 zjawiskach w psychologii których powinni uczyć w szkole ale niestety nie jest nam dane o nich w szkole się dowiedzieć. Zapraszam do oglądania.
1. Nocebo effect
Każdy z nas zna efekt placebo. To jest ten efekt gdzie dajemy komuś cukierka mówiąc że jest to lek i dostajemy efekt w postaci wyleczonego człowieka. No a mało kto mówi o tym że jest taki sam efekt tylko odwrotny do zamierzonego. Przykładowo ludzie czytając ulotkę w której jest napisane że dany lek może powodować wymioty … wymiotują lub gdy lek nie daje zamierzonych efektów(czyli nie leczy) bo nie spodobał się pacjentowi kształt tabletki.
Przykładowo 97% objawów alergii na penicylinę(tak to ten antybiotyk na przeziębienie) okazywał się efektem nocebo. Albo ciekawszy przykład to doprowadzanie do nieprzyjemnych sytuacji tylko za pomocą wiary w to co wywróżyła wróżka.
Podsumowując. Wiara przenosi góry.
2. Zjawisko Baader-Meinhof
Jest to zachowanie naszego mózgu w którym słowo lub rzecz która zwróciła nam uwagę w danym momencie zaczyna się ciągle pojawiać w naszym otoczeniu. Dobrym przykładem jest tutaj kupno samochodu. Przykładowo chcesz kupić mały samochód do jeżdżenia po mieście. Trafił ci pod lupę chevrolet aveo. I nagle jak chodzisz ulicą to zaczynasz zauważać jeżdżące chevrolety gdzie wcześniej ani razu nie zauważałeś danego modelu auta.
3. Kotwiczenie
Jest to błąd poznawczy który polega na tym że wyciągamy pochopne wnioski na podstawie pierwszej informacji w danym temacie jaki uda nam się zobaczyć. Jest to uproszczona metoda wnioskowania gdzie opieramy się na jakiejś informacji, a następnie modyfikujemy ją w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie lub wydanie poglądu w danej sprawie.
Kotwiczenie zostało potwierdzone badaniami. Przykłady badań:
- Badacze poprosili osoby badane o oszacowanie jaki procent krajów afrykańskich należy do ONZ. Jako punkt wyjściowy potraktowano liczbę wskazaną przez koło ruletki, a badani mieli oszacować, czy procent krajów jest większy, czy mniejszy od tego, który wskazała ruletka oraz podać ile on − według nich − wynosi. W grupie A koło ruletki wskazało 10%, a mediana z oszacowania osób badanych wyniosła 25%. W grupie B koło ruletki wskazało 65%, a mediana z oszacowania osób badanych wyniosła tym razem 45%.
- Uczniowie szkoły średniej mieli za zadanie oszacować w ciągu 5 sekund wynik mnożenia kolejnych rosnących lub malejących liczb. Grupie A pokazano rosnącą sekwencję: 1 × 2 × 3 × 4 × 5 × 6 × 7 × 8. Mediana dla grupy wyniosła 512. Grupie B pokazano malejącą sekwencję: 8 × 7 × 6 × 5 × 4 × 3 × 2 × 1. Mediana dla tej grupy wyniosła 2250. Prawdziwa wartość mnożenia to 40320.
Wyniki obu eksperymentów pokazały, że osoby badane zakotwiczyły się na podanej informacji i do niej właśnie dostosowały swoją odpowiedź. Badacze zwracają szczególny fakt na to, że dostosowanie (czyli zmodyfikowanie pierwotnej informacji) było niewystarczające i to właśnie jest przyczyną tego, że używanie kotwiczenia prowadzi do błędów poznawczych.
4. Prawo przyciągania
Prawo przyciągania mówi, że każda osoba jest żywym magnesem. Przez cały czas przyciągamy do siebie ludzi i sytuacje, które są zgodne z naszymi myślami. To co w życiu do siebie przyciągamy jest odzwierciedleniem naszych myśli i uczuć na temat otaczającego nas świata.
Wiadomo. To pojęcie wytworzył ten cały ruch „New Age” który się kojarzy ze świadkami jehowy albo jeszcze gorzej czyli z jakimiś sektami. Ale jedna prawda jest taka. To o czym myślimy sprawia że podświadomie kierujemy swoim życiem w taki sposób że doprowadzamy do tego o czym myślimy.
5. Zasada podobieństwa
Zasada podobieństwa mówi jasno. Bardziej lubimy lub jesteśmy skłonni lubić innych kiedy są do nas podobni. I tu nie chodzi tylko o wygląd zewnętrzny. To samo tyczy się osobowości, poglądów na różne sprawy. I niestety też nawyków w tym również złe nawyki takie jak alkoholizm lub hazard. Dodatkowe badania też pokazują że ludzie bez powodu podświadomie oddalają się od ludzi którzy są inni.
Co ciekawe ta zasada dotyczy też partnerów miłosnych. Wysocy mężczyźni wolą wysokie kobiety. Atrakcyjne kobiety wybierają atrakcyjnych mężczyzn itd.
6. Dysonans poznawczy
Jest to napięcie psychiczne które pojawia się w momencie gdy jednocześnie występują dwa elementy poznawcze które są niezgodne ze sobą. Po wystąpieniu dysonansu nasz mózg szuka wytłumaczenia i racjonalizacji naszego zachowania.
Najbardziej ludzki przykład to papierosy. Wiemy że papierosy są szkodliwe ale palimy je i tłumaczymy sobie oklepanym „Moja babcia ma 90 lat, od 70 lat pali, pije i żyje”.
Kolejny przykład to znana i lubiana krytyka darmowej edukacji jednocześnie kształcąc się na darmowych uczelniach. Tłumaczymy to sobie tym że prywatne uczelnie mają gorszy poziom.
Moc dysonansu jest tym bardziej mocniejsza im bardziej niezgodne są poglądy lub ważniejszy jest dla nas dany pogląd.
7. Habituacja
Pamiętasz jak pierwszy raz szedłeś do nowej klasy w szkole? Albo czy pamiętasz jak pierwszy raz wsiadałeś za kierownicę samochodu? Było mega ciężko. A teraz pomyśl jak wsiadasz do samochodu i masz jechać po raz setny. Jeździsz na autopilocie nawet nie zastanawiasz się nad tym kiedy się zmieniają biegi i przy okazji gadasz przez telefon albo gadasz ze współpasażerami. To samo tyczy się związku. Na początku związku jest super fascynacja partnerem a po 10 latach już ta fascynacja zanika. To nie jest tak że tej osoby się nie kocha tylko już nie ma tej fascynacji z racji poznania nowej osoby.
To zjawisko to Habituacja czyli proces poznawczy, polegający na stopniowym zanikaniu reakcji na powtarzający się bodziec. Z czasem zanika nasza reakcja na jazdę autem, na wejście do klasy itd.
8. Efekt czystej ekspozycji
Jest to podobne do habituacji jednak chodzi tu o coś innego. Amerykański naukowiec polskiego pochodzenia odkrył i opisał efekt ludzkiej reakcji na częstotliwość pojawiających się bodźców. Nie tylko świadomych jak w przypadku habituacji ale też nieświadomych.
Robert Zajonc(tak się nasz naukowiec nazywał) wykazał, że badane przez niego osoby bardziej lubiły te bodźce, które prezentowano im częściej niż inne, nawet jeżeli badani nie zdawali sobie sprawy z tego, że widzieli je wcześniej. Dlatego przykładowo amerykańscy szpiedzy jak chcieli kogoś zachęcić do współpracy to pojawiali się w otoczeniu tej osoby nieświadomie każdego dnia przez powiedzmy miesiąc zanim doprowadzali do jakiegokolwiek kontaktu.
Jak widujesz daną osobę codziennie w sklepie na zakupach albo pod szkołą jak odbierasz dzieci to po jakimś czasie zaczynasz być bardziej przychylny do tej osoby nawet jak ją widywałeś tylko kątem oka i nieświadomie. I wtedy szpiedzy wykonywali ruch, próbowali się zapoznać i dalej procesować pozyskiwanie informatora.
I to by było na tyle jeśli chodzi o ten film […]